Đặc sản thịt sấy Điện Biên trước thách thức hàng giả, hàng kém chất lượng

       ĐBP - Các sản phẩm như thịt lợn sấy, thịt trâu sấy, lạp xưởng… từ lâu đã được biết đến là đặc sản mang đậm hương vị Tây Bắc nói chung, Điện Biên nói riêng. Hiện nay những sản phẩm này đang phải đối mặt với thách thức lớn khi hàng giả, hàng kém chất lượng trà trộn, ảnh hưởng nghiêm trọng tới nhận diện sản phẩm, làm suy giảm niềm tin của người tiêu dùng, đồng thời tác động tiêu cực đến sinh kế của người làm nghề.
      Nhiều năm gắn bó với nghề làm thịt sấy, bà Lường Thị Yên, bản Tâu 2, xã Thanh Nưa luôn giữ thói quen đi chợ từ sáng sớm để tự tay lựa chọn nguyên liệu cho từng mẻ thịt gác bếp thơm ngon. Sự cẩn trọng trong từng khâu nhỏ chính là bí quyết để sản phẩm của bà luôn được khách hàng tin tưởng. Theo kinh nghiệm của bà Yên, để có được miếng thịt sấy thơm ngon, người làm cần ưu tiên phần nạc, ít mỡ như thăn, mông hoặc vai. Thịt đạt chuẩn phải có màu hồng nhạt tự nhiên, không có mùi lạ, khi ấn vào có độ đàn hồi tốt. Đặc biệt, bề mặt miếng thịt cần hơi se, khô ráo.

       Khó khăn lớn nhất hiện nay mà bà Yên phải đối mặt chính là tình trạng cạnh tranh về giá trên thị trường. Để sản xuất thực tế 1kg thịt trâu sấy thành phẩm cần 2,5 - 2,7kg thịt trâu tươi, chi phí khoảng trên 600.000 đồng tiền nguyên liệu, chưa kể gia vị, công sức và thời gian sấy 24 - 36 giờ bằng củi. Nhưng hiện nay xuất hiện những cơ sở bày bán thành phẩm thịt sấy với giá chỉ từ 400.000 đồng/kg.

      Tương tự, để có 1kg thịt lợn sấy thành phẩm, chi phí nguyên liệu đã trên 350.000 đồng, song trên thị trường nhiều nơi chỉ bán ra với mức giá khoảng 280.000 đồng/kg.

      Điều này không chỉ ảnh hưởng đến thu nhập của những hộ làm nghề chân chính, mà còn đặt ra thách thức trong việc bảo vệ uy tín, chất lượng đặc sản Điện Biên. 

       Bà Yên tâm sự: “Để tìm được thịt tươi chất lượng đảm bảo, thịt ngon thì không có nhiều. Mỗi công đoạn đều cầu kỳ lắm nên mình phải làm cẩn thận. Giá thành vì thế cũng cao. Nhưng giá cao lại khó bán, trên thị trường giờ nhiều loại thịt sấy giá chỉ rẻ bằng một nửa”.

       Không chỉ chật vật vì sự cạnh tranh về giá, những người gắn bó với nghề làm thịt sấy truyền thống thêm trăn trở trước thông tin cơ quan chức năng tỉnh Phú Thọ đã phát hiện, khởi tố vụ án dùng hơn 1.000 tấn thịt đông lạnh để chế biến khoảng 400 tấn thịt sấy khô. Đáng chú ý, phần lớn nguyên liệu không rõ nguồn gốc, không có hóa đơn, chứng từ, thậm chí có lô đã bốc mùi hôi thối. Nghiêm trọng hơn, sản phẩm sau chế biến được đóng gói dưới nhãn “Đặc sản vùng cao”.

      Đây là hành vi không chỉ gian lận thương mại mà còn gây hiểu lầm cho người tiêu dùng, đe dọa sinh kế của những hộ sản xuất thịt sấy truyền thống ở Điện Biên nói riêng, vùng cao Tây Bắc nói chung.

      Chị Đèo Thị Thoai, chủ thể sản phẩm OCOP thịt trâu sấy khô Kim Thoai chia sẻ: “Khoảng 1 tuần nay, việc buôn bán chững lại hẳn. Điển hình là 3 - 4 ngày nay, tôi chưa bán được một cân thịt sấy nào. Người mua dè dặt, lo ngại về chất lượng sản phẩm. Dù sản phẩm của mình đã được công nhận nhưng giờ thị trường thật giả lẫn lộn rất khó”.

      Số liệu từ Chi cục Phát triển nông thôn và Kinh tế hợp tác (Sở Nông nghiệp và Môi trường) cho thấy, trong tổng số 138 sản phẩm OCOP của tỉnh, có 27 sản phẩm thuộc nhóm chế biến thịt sấy và lạp xưởng. Đây là con số phản ánh rõ tiềm năng, thế mạnh trong phát triển sản phẩm đặc sản địa phương.

      Để duy trì chất lượng và uy tín, định kỳ cơ quan chuyên môn phối hợp cùng Văn phòng Điều phối nông thôn mới tỉnh tiến hành lấy mẫu, kiểm tra thực tế quy trình sản xuất, điều kiện vệ sinh môi trường và an toàn thực phẩm. Kết quả kiểm tra khẳng định các sản phẩm OCOP nhóm thịt sấy, lạp xưởng đều bảo đảm chất lượng.

       Dù các sản phẩm thịt sấy của Điện Biên đã được khẳng định về chất lượng, song trong bối cảnh thị trường phức tạp, những người gắn bó với nghề chế biến đặc sản truyền thống đang phải nỗ lực để giữ gìn thương hiệu và bản sắc ẩm thực địa phương. Sự đồng hành của cơ quan chức năng là cần thiết, nhưng hơn hết chính người tiêu dùng phải sáng suốt lựa chọn sản phẩm an toàn, có nguồn gốc rõ ràng, đừng ham sản phẩm giá rẻ không rõ nguồn gốc, chất lượng. Đó không chỉ là cách bảo vệ sức khỏe, mà còn là sự trân trọng, tiếp sức cho đặc sản truyền thống địa phương được gìn giữ, tạo dựng thương hiệu.